Erfgoed komt tot leven
Een vergeten schat opnieuw laten schitteren, een museumzaal openen waar verhalen tot leven komen of een monument behouden voor de toekomst. Dankzij de eenmalige schenkingen krijgen culturele instellingen die geen meerjarige partner van de VriendenLoterij zijn de kans om speciale projecten uit te voeren. Van grootse restauraties tot inspirerende tentoonstellingen, deze schenkingen maken het verschil.
Het aquarium vernieuwd
Een verborgen wereld onder water, eeuwenoud én vernieuwd. Het indrukwekkende ARTIS-Aquarium gaat na een grote restauratie in 2026 weer open. Dit rijksmonument uit 1881 is een van de oudste aquaria ter wereld.
Het aquarium bevatte een waterfiltersysteem dat 1 miljoen liter zout en zoet water zuivert. Door de jaren heen tastte het zoute water de constructie aan waardoor in 2021 sluiting voor een grote restauratie niet te voorkomen was.
Mede door de eenmalige Loterij-bijdrage is het aquarium niet alleen gered. ARTIS nodigt na de opening in 2026, verschillende doelgroepen uit die gratis een bezoek mogen brengen aan het park en het vernieuwde aquarium. Zo ontdekt iedereen het leven onder water en het belang van natuurbehoud. ARTIS-Aquarium is een monument dat herleeft én de generatie van de toekomst inspireert.
Een monumentale groei
Elk jaar openen tijdens het Open Monumentendag-weekend duizenden monumenten hun deuren voor het publiek, waardoor de verhalen achter kastelen, kerken, molens en historische panden tot leven komen. Open Monumentendag is met jaarlijks 1,5 miljoen bezoekers uitgegroeid tot het grootste culturele evenement van Nederland.
De komende jaren ligt de focus op uitbreiding en vernieuwing. In 2026 viert Stichting Nederland Monumentenland haar veertigjarig jubileum. De organisatie heeft voor Open Monumentendag de wens om te groeien naar 2 miljoen bezoekers per editie. Dit doel is haalbaar door meer monumenten van particulieren te laten meedoen en door lokaal en regionaal effectiever geld in te zamelen en te besteden. Dit succesvolle initiatief krijgt mede dankzij de nieuwe bijdrage van de VriendenLoterij de kans om verder te groeien en te inspireren.
Spoorweggeschiedenis herleeft in Goes
Een rit met een historische stoomtrein is als een reis terug in de tijd. Maar om het verleden echt levend te houden, is meer nodig dan alleen rijdende locomotieven.
Voor de herbouw van een uniek stukje spoorweggeschiedenis: de monumentalen Allan-treinenfabriek ontvangt Stoomtrein Goes-Borsele 675.000 euro van de VriendenLoterij.
Deze loods, die in 2017 van Rotterdam naar Goes werd verplaatst, zal na de herbouw een tentoonstellingshal zijn waarin historische treinen en rijtuigen een blijvend onderdak krijgen. De herbouw betekent meer dan alleen behoud van erfgoed. Het museum kan dan ook open op dagen zonder geplande treinritten. Het bezoekersaantal kan zo sterk groeien.
"De herbouw van de loods is een belangrijke stap om de rijke geschiedenis van de stoomtrein levend te houden. Het is dan ook fantastisch dat wij dit museum, dankzij onze deelnemers, kunnen helpen om hun plannen te realiseren zodat mensen straks het hele jaar door van dit mooie erfgoed kunnen genieten."
Jonne Arnoldussen, managing director VriendenLoterij
Nieuwe blik op Japanse geschiedenis
De Japanse cultuur en geschiedenis zijn al eeuwenlang met Nederland verbonden. Het Japanmuseum SieboldHuis in Leiden heeft dit verhaal tot dusver vooral verteld vanuit één kant. Met een schenking van 200.000 euro krijgt het museum de kans om zijn vaste tentoonstelling te vernieuwen en een eigentijdse en meer inclusieve presentatie neer te zetten.
De herinrichting is ook geïnspireerd op het boek dat binnenkort uitkomt over Philipp Franz von Siebold en zijn Japanse dochter Kusumoto Ine (Oine), de eerste vrouwelijke arts in Japan. Het museum laat zo meer kanten van de geschiedenis zien, zoals door het verhaal van Orson, een tot slaaf gemaakte man die via Jakarta als bezit bij Von Siebold in Leiden terechtkwam. Met deze vernieuwde tentoonstelling kijkt het museum niet alleen terug op het verleden, maar laat het ook nieuwe verhalen zien. Door deze vernieuwing zal het museum belangrijker en meer van deze tijd zijn voor een breder en nieuw publiek.